Jr 12,1nn
Przypisy
12,1 - Por. Hi 21,7nn; Ps 37[36]; Ps 73[72],3nn.12,2 - Dosł.: "od ich nerek" - por. Jr 11,20.
12,3 - Złorzeczenia, jakie występują niekiedy w ST, są pełne iście wschodnich porównań, tchnących kontrastami życia starożytnych Semitów; dla ludzi żyjących pod znakiem ofiarnej miłości NT wydają się one wprost paradoksalne, a zwłaszcza bliskie sąsiedztwo ofiarnej miłości i żądania zemsty. Prorok będący rzecznikiem Boga nie przestaje być tym samym wiernym przedstawicielem swego czasu, a jego żądanie wyrównania rachunku sprawiedliwości nie zawsze są wolne od osobistego zaangażowania. Nie jest to jednak zaangażowanie egoistyczne, szukające swego, lecz przeświadczenie człowieka wpatrzonego w Prawo Boże i nie znającego poza nim ideału. Często Prorok widzi też w działalności swych nieprzyjaciół niebezpieczeństwo dla zleconej sobie posługi słowa Bożego.
12,5 - Nawiązując do popularnych powiedzeń, Bóg domaga się od Proroka jeszcze większej gotowości do pełnienia dalszych poleceń. Gęste tropikalne zarośla nad brzegiem Jordanu pełne były dzikich zwierząt i dlatego uważano je za bardzo niebezpieczne.
12,6 - Rodzina i krewni Jeremiasza byli zapewne przeciwni jego działalności, przeciwstawiającej się czynnikom oficjalnym, królom i kapłanom oraz powszechnej opinii.
12,9 - Tłum. przypuszczalne.
12,10 - Por. Jr 5,10.
12,12 - Słowa wtrącone z innego kontekstu.
12,14 - Tradycyjnym wrogom Izraela (Moab, Ammon, Edom itd.); por. Jr 25,19nn.
12,16 - Swego rodzaju wyznanie wiary.